Herkese merhabalar!
Daha önceki yazılarımızda araba satın almanın nasıl olacağını adım adım anlatmıştık. Bu linkten o yazıya ulaşabilirsiniz. Şimdi de Amerika’da İkinci El Araba Satma konusunu anlatmaya çalışalım.
Öncelikle arabayı satmanız için, aynı alırken olduğu gibi, 2 opsiyonunuz var.
1- Bayiiler(Car Dealer), arabayı sizden satın alırken piyasanın altında bir fiyat teklif ederler. Bunun gizlisi, saklısı, ayıbı veya günahı yok. Bayii bu arabayı aldıktan sonra arabayı çok şık göstermek amacıyla içine masraf edecek ve bu masrafların üstüne bir de kar etmek isteyecek. Dolayısıyla kendiniz satmaya karar verirseniz, elinize büyük ihtimalle daha çok para geçecektir. Tabii burada satış için proaktif olup aracın değerini iyi araştırmanız gerektiğini, pazarlık, para transferi ve diğer satış işlemleri için bizzat uğraşacağınızı mutlaka hatırlatalım.
Bayii ile satışın en yaygın yöntemi sıfır arabaya karşılık takas. Arabayı nakit karşılığı sizden satın alacak bayiiler biraz daha ufak çaplı bayiiler olur. Her iki durumda da arabanın değerinin altında elden gideceğine emin olabilirsiniz. Ve her ikisinde de istediğiniz kadar pazarlık yapabileceğinizi hatırlatalım. Aracınızla ilgilenen bayii ne büyüklükte olursa olsun size ucuz fiyat vereceğinden onlarla istediğiniz rakam için mücadele edebilirsiniz. Takas bile olsa, kolayca pes etmeyin. Onlar o araba üstünden her türlü kar ederler, yoksa en başta sizden almak istemezler. Eğer vallahi bir şey yapamıyoruz ayağına girerlerse teşekkür edip diğer seçenekleri değerlendirebilrisiniz.
Sıfır araç için elinizdeki aracı takas etmek isterseniz bayii size, “Kesin takas edin, çünkü süper vergi avantajı var” diyecek. Evet vergi avantajı var ama çok da süper değil. Bazı durumlarda kendinizin satabileceği araç için sadece 150 dolar vergi avantajı için arabayı değerinin 2000 dolar altında kaptırmayın. Bayiiler çok çakal, aman dikkatli olun 🙂
2- Eğer aracı ben kendim çok da iyi çok da güzel satarım diyorsanız… Evet, bu mümkün. Yalnız biraz zahmetli olacak, demedi demeyin. On hazırlık ve titiz bir çalışma çok önemli.
Şimdi aşamaları tek tek yazalım:
- Aracınızın değerini iyi bilin. Model, yıl ve mil bilgileri girerek aracınızın değerini bir fiyat aralığı şeklinde öğrenebileceğiniz siteler şunlar KBB ve NADA Guides
- Aracın resimlerini havanın güzel olduğu bir gün, araba bal dök yala şeklinde temizken çekin. Dış: On, arka, yanlar, çarpraz acılar, kapılar açık, kapılar kapalı; İç: koltuklar, paspaslar, on konsol, torpido, göstergeler, vites kolu, radyo bölgesi, klima bölgesi ( arka koltukta ayrı, on koltukta ayrı oturarak). İlk etapta hiçbir şeyi gizlemeye çalışmayın. Çünkü alıcılarla randevulaşıp iyi de şurası vurükmüş ben kaçtım dediğinde sizin zaman kaybınız çok daha kıymetli. Her şeyi çekerseniz, gelen potansiyel alıcı yazışmalarında aracınızla ilgili olarak nelerin artı nelerin eksi olduğunu daha iyi anlarsınız. Durumu göre ilerleyen safhalarda resimlerde ekleme ya da çıkarma yapmanız da her zaman mümkün.
- İlan verin. Craigslist, Facebook Marketplace, Letgo aklınıza hangileri gelirse.
- Potansiyel alıcılara aracı gösterin. Deneme sürüsü yapmak isteyenlere genelde evet demeniz gerekecek. Arabayi onlarla birakmamak icin birlikte arabanın arkasına binip tur atın.
- Pazarlık yapın. Deneme sürüsü sonunda size bu arabada şunlar şunlar eksik bu arabanın değeri şu kadar eder diye size karşı bir teklifle gelebilirler. Geldiği gibi kabul etmemek sizin elinizde. Gerekirse ortada buluşmaya çalışabilirsiniz.
- Para ve araç teslimi için adres ve saat belirleyin. Çevrede fotokopi çekebileceğiniz bir yer olduğundan emin olun. UPS, Fedex gibi posta ofisleri ya da Officemax, Office Depot gibi zincir mağazalara yakın bir yerde buluşmanız iyi olur. Aynı zamanda bu yer bankanıza yakınsa aldığınız parayı hesaba yatırıp, paraların sahte olup olmadığını da kontrol edebilmiş olursunuz.
- Belgeleri düzenleyin. Satış kontratı (bill of sale) (içeriğini aşağıda anlatacağım), her iki tarafın kimlik fotokopileri, arabanın ruhsatı (title) ve sizin en son yaptırmış olduğunuz muayene belgesinin (registration) fotokopisi ihtiyacınız olan belgelerin tamamı. Kontratı da ve title’ın arkasını da her iki taraf da imzalayacak. Ve tüm belgelerden lazım olduğu kadar fotokopi çekeceksiniz.
- Nakti ya da çeki alın, alıcı ile satacağınız arabaya binin ve en yakın bankanıza gidip parayı hesabınıza yatırın ve hemen belgeleri karşı tarafa teslim edin. Title’ın orijinali onlarda, fotokopisi sizde kalacak. Registartion’ın orijinali sizde, fotokopisi onlarda kalacak. Kontratın orijinali kimde fotokopisi hangisi kimde kalacak kesin bir şey yok, aranızda konuşur anlaşırsınız. Her iki tarafta da öbür tarafın kimlik bilgileri kalacak şekilde takas yapacaksınız.
- Aracı teslim etmeden önce arabanın içindeki şahsi eşyalarınızı aldığınızdan emin olun. Plakaları sökün, camdaki registration etiketini sökün. Plakaları sökmek için yıldız tornavida gerecek.
- Anahtarı teslim ettikten sonra intenetten Vehicle Transfer Notification formunu doldurup elektronik ortamda arabayı sattığınıza dair resmi bilgilendirmeyi geçin. Eyaletiniz DMV internet sitesinde böyle bir şey yoksa belki bir DMV ofise gitmeniz gerekebilir.
- Alıcı isterse internetten geçici plaka indirip araca takabilir. Bu onun kendi problemi. Zaten elindeki belgelerle en kısa sürede satış işlemlerini tamamlamak için resmi işlemleri yaptırması lazım. Araçla bu şekilde uzun süre gezemez zaten.
- Tüm bu belgeleri son derece güvenli bir yerde saklayın. Umarım bir daha asla işinize yaramaz 🙂
Bill of sale nedir? Nasıl hazırlanır?
Burada bill of sale dediğiniz şey bir kontrat. Herhangi iki kişi arasında bir kağıdın üstünde yapılıyor. Bu işi yapan profesyonel noter hizmetleri var ama kendinize güveniyorsanız masraf etmenize gerek yok.
Bunun hazırlanmasında amaç arabanın satıldığını belgelemek. İçinde her iki tarafın ismi soyismi, ehliyet seri numarası, doğum tarihi ve adres bilgisine ek olarak, aracın tipi, üretim yılı, markası, modeli, seri numarası (VİN Number) ve satış anındaki mil bilgisi yazılıyor. Satışın gerçekleştiği gün ve saat belirtilmesi aracın ne zamandan itibaren el değiştiridiğinin de bir göstergesi. Eğer kontratın için koşulları da yazmak isterseniz bir zararı olmaz. En önemli koşul arabanın “AŞ İŞ” olması yani satış kontratının imzalanmasından sonra alan kişinin fark ettiği ufak ya da iri hiç bir problem artık satıcı kişiyi ilgilendirmiyor ibaresi. Yani alan aracı olduğu gibi aldı, artık bu onun meselesi anlamına geliyor.
İnternete “sample çar bill of sale” yazarsanız çeşit çeşit örnekler bulursunuz. Bunları kendi durumunuz için modifiye edersiniz.
Faydalı ufak ipuçları:
Fotoğraflarda olabildiğince profesyonel olun. İlk izlenim fotoğraf olduğu için iyi pikselli, bol ışıklı çekim yapın. Etrafta güzel bir manzara olsun. Düz duvar ya da sıkışık bir ortam gibi bir görüntü olursa dikkat dağıtır.
Fotoğraflar için arabanın gıcır gıcır olduğundan emin olun. Amerikalılar arabayı çok pis kullanabiliyor. Evcil hayvanlar, kalabalık aileler, üşengeçlik derken piayasa leş gibi arabalarla dolmuş taşmış. Farkınız o gıcırlık olacak ve ilanınız direkt ilgi çekecek.
Arabanızın değerini (ya da değersizliğini) çok iyi bilin. Hem maddi olarak hem de psikolojik olarak. Yeni olabilir ama kazası vardır. Eskidir ama bakımı düzgün yapılmıştır. Mili çoktur ama içinde herhangi bir yırtık/çizik/kırık yoktur. Veya bulunduğunuz bölgede o marka arabaya çok talep vardır. Yakın zamanda sel olmuştur, ama sizinki hiç suya maruz kalmamıştır. Bu gibi bilgilere sahip olarak hareket etmek elinizi kuvvetlendirir. Gerçekten bazen elimi sallasam ellisi durumu oluyor. Bazı durumlarda da “o arabanın ikinci eli yok” gibi durumlar olabiliyor.
İlan metninde olabildiğince az kelime kullanın. Temel bilgiler dışında havalı laflara gerek yok (çok temiz araba, kapanın elinde kalıyor, su gibi akıyor gibi 🙂 ) Verisel bilgiler yeterli. Şu model, bu yıl, şu mil, bu fiyat. Varsa bu bu bu teknolojik özellikler. Ama ne bileyim arabada radyo var yazmanıza da gerek yok. İlgilenen kişi arabayı zaten tanır ve resimlerden durumunu anlar, beğenir ve gerekirse de size ulaşır.
Eğer deneme sürüşüne çıkacaksanız siz de arabada olun (alıp kaçmasınlar). Deneme sürüşünden önce mutlaka birilerine haber verin ki sizin yabancılarla olduğunuz bilinsin. Deneme sürüşü için arabanın anahtarını o kişiye vermeden önce de potansiyel alıcının ehliyetini görün ve hatta izniyle fotosunu çekip haber verdiğiniz kişiye gönderin.
Dikkat: Ehliyet göstermeyene deneme sürüşü yok!
Arabanızı görmeye gelenlerin ciddi olmadığına inanırsanız ya da tipini beğenmezseniz deneme sürüşüne müsaade etmeyebilirsiniz. Araba sizin, yalnız bunu ifade etmek için nazik bir dil kullanmaya özen gösterin.
Deneme sürüşünde, sürüş güzergahını onlara siz söylüyorsunuz. Arabanın sağından solundan gelen sesleri duyamayacakları bir yol planı biliyorsanız ona göre güzergah çizebilirsiniz.
Fiyatta anlaştıktan sonra sözleşmeler-fotokopiler-imzalar kısmına girmeden önce aklınızdan geçen planı onlara açıkça aktarın. Bu son kısımdaki her adımda iki tarafın da hemfikir olması lazım ki satış işlemi problemsiz tamamlansın. Aklınıza yatmayan, güvenliğinizi riske atan herhangi bir şey sezerseniz, anlaşmayı bozabilirsiniz.
Bununla birlikte karşı tarafa güven vermek için siz de elinizi taşın altına koyun ve en ufak hareketinizden önce neyi, neden ve nasıl yapacağınızı açıkça belirtin. Örneğin, kimlik fotokopisi çekmeniz gerekiyorsa şöyle diyeceksiniz: “Şimdi kimlik fotokopisi çekmemiz gerekiyor. Benim kimliğim burada. Seninki yanında mı? Tamam o zaman. benim bildiğim fotokopiçi burada. Sana uyar mı? Yürüdaha rahat olur. Beraber oraya yürüyelim mi? Tamam o zaman bu taraftan gidelim. Şuradan geçince orada olacağız.” Bunun yapmanızdaki amaç günvenlik. Siz ne kadar hassas davranırsanız o da size öyle davranır.
Sorularınız varsa yazın lütfen.
Kolay gelsin.
Önemli not: Burada verdiğimiz bilgiler tamamen şahsi deneyimlerimizden yola çıkarak Teksas’a göre yazılmış bilgilerdir. Özellikle kendi eyaletinizin DMV sitesindeki ikinci el araba satış sayfasını mutlaka satır satır okuyun. Bizim yazdıklarımızdan farklı olarak, ek ya da daha az adımlar olabilir.
Türkiye’de herhalde 50 tane araba alıp satmışlığım var, ama burada araba alırken ve satarken daha çok tedirdin hissetttim kendimi o yüzden araba alırken carvana.com ismindeki siteyi kullandım. (North Carolina’daydım o zaman) Eğer servis verdikleri bölgedeyseniz ikinci el araba alırken çok güzel hizmetleri var. Arabayı çekiciyle kapınıza getiriyorlar. 7 gün deneme süreniz var, eğer 7 gün içerisinde beğenmezseniz ya da bir problem olursa geri alıyorlar sıfır para ödüyorsunuz. 2014 model corollamı görece biraz yüksek bir fiyata 13.000 verdim bu şekilde aldım.
San Francisco’ya taşındıktan sonra arabaya ihtiyacımız olmadığını farkettik, otopark paraları vs inanılmaz yüksek burada. O yüzden satarken de shift.com ismindeki siteyi kullandım. Yine arabayı evinizden alıyorlar, görece düşük bir fiyat veriyorlar ama hiç bir şeyle uğraşmıyorsunuz. Araba satılınca parayı banka hesabınıza geçiyorlar (benim arabamı 11.500 dolara aldılar) Eğer benim gibi kafanız rahat olsun istiyorsanız ve arabanın değerinden düşük satmak sizin için büyük problem değilse bu şekilde de yapabilirsiniz.
Katki icin cok tesekkurler. Her ikisi de acayip rahat yontemlere benziyor. Ilgilenenler mutlaka bir baksin.
Merhaba,
Anlattiginiz surec Texas icin galiba, okuyunca insan biraz tirsiyor surecin detaylarindan. Ben Massachussets de hem araba aldim hem de sattim kisaca ozetlemek gerekirse; direk saticidan aliyorsaniz (yani dealership degilse) sadece imzalanmis title yeterli oluyor. Title da satis fiyatida yaziyor biz hatta aldigimiz kisiden biraz dusuk yazmasini rica etmistik fazla vergi vermemek icin ama RMV (MA’de DMV degil de RMV) arabanin ortalama fiyatindan bir vergi cikartiyor yani title yazdiginiz fiyat bu ortalamanin altindaysa ortalama fiyat ustunden vergi oduyorsunuz. Iki tarafin imzalafigi title aldiktan sonra insurance yaptiriyorsunuz (agency gidip de yaptirabilirsiniz yada geico, provressive gibi sirketlerden internet uzerinden yada telefonla da hemen yaptirabilirsiniz) ve bu iki belgeyle RMV gidip arabayi kayit ettiriyorsunuz eger ozel plaka istemiyorsaniz hemen orada size plakanizi veriyorlar ve arabaniza takip sigortali bir sekilde seyehat edebilirsiniz. Eger RMV’de sira yoksa insurance dahil bu isleri halletmek yaklasik 1-2 saat kadar suruyor, oldukca basit ve kisa sadece arabayi satmak yada almak icin anlasmak onemli. Son bir not eger MA ehliyetiniz yoksa RMV de kayit ettirirken proof of reaidency de istiyorlar eger ehliyetiniz varsa zaten adresiniz onlarda olmus oluyor dolayisiyla boyle bir sey istemiyorlar.
Katkı için çok teşekkürler. Evet, bizim yazdıklarımız Teksas icin. Eyaletler hepsi birer ayrı ülke gibi. Her şey gönlünüzce olsun.